هنر کپی کردن ، خوب یا بد؟
تا به حال کار هنرمند دیگر را کپی کردید؟
بسیاری از هنرمندان تازه‌کار کپی کردن را کاری شرم‌آور می دانند که باید آن را از دیگران پنهان کنند و یا آن را کاری غیر اخلاقی می‌بینند که به شدت باید از آن پرهیز کنند.
اما کپی کردن خوب است یا بد؟
یکی از مهم‌ترین کارها در کپی کردن، قصد و هدف شما است. قطعا کپی کردن کار دیگران به هدف استفاده و رسیدن به سود شخصی از آن، کاری شرم آور و غیر اخلاقی است که ضعف و ناتوانی هنری شخص را به نمایش می‌گذارد.
اما می‌توان گفت که کپی کردن یکی از مهم‌ترین بخش های یادگیری هنرمندان است!
دلایل زیادی برای کپی کردن کار هنرمندان دیگر وجود دارد. برای مثال بسیاری از هنرمندان تازه‌کار برای یادگیری بهتر مهارت طراحی و نقاشی نیاز به کپی کردن دارند و می‌توان گفت شروع یادگیری آنان از کپی کردن است و پس از یادگیری تکنیک های مورد نیاز، سفر هنری آنان به عنوان یک شخص حرفه‌ای شروع می‌شود.
درکل می‌توان گفت که چهار نوع کپی کردن وجود دارد.
کپی کردن کار دیگران برای یادگیری:
یکی از رایج‌ترین روش های یادگیری است که کسی آن را به عنوان کپی کردن با قصد و هدف بد نمی شناسد و شاید بسیاری از هنرمندان فکر کنند که فقط خودشان درحال کپی هستند!
اما بسیاری از هنرمندان در هر سبک هنری که نیاز به مهارت طراحی و نقاشی داشته باشد همانند طراحی لباس، نیاز به کپی کردن از کار هنرمندان بین المللی و حرفه‌ای دارند تا بتوانند الفبای طراحی و رنگ آمیزی را یادبگیرند. این نوع کپی کردن باعث یادگیری تکنیک های هنری و حرفه‌ای می‌شود و برای شروع بسیار خوب است. اما اگر این کار تبدیل به عادت شود و هنرمند هیچگاه شروع به پیاده سازی ایده های خود نکند، کپی کردن تبدیل به یک عادت منفی می‌شود و آن فرد توانایی ارائه‌ی طرح‌ها و ایده های خود را به صورت مستقل نخواهد داشت. به همین دلیل پس از یادگیری مهارت های پایه‌ای از هنرمندان خواسته می‌شود تا طرح‌ها و ایده های جدید خود را بکشند و سبک طراحی خود را پیدا کنند و سفر حرفه‌ای خود را آغاز کنند.
می‌توان گفت که تمام این مهارت طراحی حرفه‌ای بر پایه‌ی کپی کردن به وجود آمده است.
کپی کردن و تلفیق کردن:
طراحی کردن تنها حرکت دست بر روی کاغذ نیست بلکه همراه با پروسه‌ی تفکر و خلاقیت است. بسیاری از هنرمندان در ابتدای راه حرفه‌ای شدن خود حتی بدون دیدن می‌توانند طرح هنرمندان دیگر را از حفظ کپی کنند و در همین راه باید سبک هنری خود را پیدا کنند. به هرحال هنر طراحی از کپی کردن طرح های رئال ( شکل های موجود در طبیعت به صورت حقیقی. برای مثال شکل درخت) شروع می‌شود و دنیای طراحی و نقاشی های رئال تقریبا دنیای محدودی است و قوانین حاکم بر آن مشخص است. به همین علت بسیاری از هنرمندان برای شروع پیدا کردن سبک خود همچنان درحال کپی کردن هستند اما به مرور یاد می‌گیرند تا قسمت های مورد علاقه‌ی خود را نگهدارند، از طرح های دیگران الهام بگیرند و قسمت هایی را به طرح هایشان اضافه کنند تا استایل هنری خود را بسازند.
به هرحال نوآوری به معنی تلفیق طرح های موجود با خلاقیت ذهنی، به کمک هنر و تکنیک های طراحی و در نهایت خلق طرح جدید است. در حقیقت تمامی طرح هایی که ما خلق می‌کنیم تلفیقی از تمام دیده‌ها، شنیده‌ها، حس‌ها و تجربیات ما هستند. پس همه چیز در پیرامون ما الهام بخش و تاثیر گذار بر روی هنر و طراحی است. از نوع آرایش صورت و کشیدن خط چشم تا آخرین حس های قبل از خواب بر روی طراح های ما تاثیر گذار هستند.
پس برای شروع راه حرفه‌ای شدن، الهام بگیرید، تلفیق کنید و سبک خود را پیدا کنید.
کپی کردن برای بیدار کردن خلاقیت:
در مقالات قبل راجع به بلاک ذهنی هنرمندان صحبت کردیم. وضعیتی که در آن هنرمندان قادر به ارائه‌ی طرح جدید نیستند و به نوعی می‌توان گفت که چشمه‌ی هنری آنان خشک شده است. برای خلق یک قطعه‌ی هنری خاص و جدید نیاز به ذهنی آرام، خلاقیت، منبع الهام (موضوع طراحی) و سطح انرژی خاصی است و گاهی این شرایط برای هنرمند وجود ندارد و او نمی‌تواند قطعات جدید خلق کند.
برای حل این مسئله طراحان نوعی چالش را انجام می‌دهند تا بتوانند حالت ذهنی خود را تغییر دهند و خلاقیت خود را بیدار کنند. آن‌ها از کپی کردن کمک می‌گیرند. البته این نوع کپی کردن با چیز هایی که تا به حال گفتیم متفاوت است و منظور کشیدن دوباره‌ی طرح نیست. در این حالت هنرمندان از طرح های اصلی کمک می‌گیرند و به سبک خودشان آن را می‌کشند. برای مثال آن‌ها از یک مدل پیراهن ارائه شده در فشن‌شوها الهام می‌گیرند و آن را با تغییرات دلخواه خود طراحی می‌کنند.
پس یکی از بهترین راه‌ها برای بیدار کردن دوباره‌ی خلاقیت و پیدا کردن منبع الهام جدید انجام چالش «به روش خودت کپی کن» است.
کپی کردن به منظور سوءاستفاده:
طبق تعریف دزدی هنری به معنی استفاده از طرح و هنر شخصی دیگر بدون اجازه و نام بردن از صاحب اثر و به منظور استفاده‌ی شخصی برای رسیدن به سود و منفعت است.
ما در موارد قبل راه های مثبت استفاده از هنر کپی کردن را نام بردیم که بدون آسیب به شخصی دیگر قادر خواهیم بود تا مهارت های خود را ارتقا دهیم. اما استفاده از اثر هنری شخصی دیگر که برای آن زمان و انرژی صرف کرده است، آن هم بدون نام بردن از صاحب اثر و به منظور رسیدن به سود و منفعت شخصی، قطعا حرکتی کاملا غیر حرفه‌ای بوده و نوعی دزدی به حساب می‌آید.
این کار باعث آسیب رسیدن به هنرمند اصلی و دلسردی او است و اگر راه درآمد او از هنر باشد، باعث آسیب رسیدن به حرفه‌ی او خواهد شد. در هرحال منابع الهام به هدف تاثیر گذاری بر روی مهارت طراحی و خلق قطعات جدید است، نه دزدی هنر و طرح فردی دیگر.
درحال حاضر شبکه های اجتماعی یکی از بهترین بسترها برای ارائه‌ی هنر و طرح های جدید به دنیا هستند و افراد زیادی کپی کردن یا از آن الهام گرفتن از اثر دیگران، با اشاره به نام صاحب اصلی تمامی اعتبار را به او باز می‌گردانند.
در هرحال اگر درحال الهام گیری یا کپی کردن اثری هستید و از قصد خود مطمئن نیستید، بهتر است یک سوال را از خود بپرسید:
حس می‌کنید که بهتر است نام صاحب اثر یا چیزی که به شما الهام بخشیده است را پنهان کنید؟
اگر شما علاقه به پنهان کردن منبع الهام دارید و مطمئن هستید که به هدف یادگیری یا بازگرداندن خلاقیت کپی نمی‌کنید، بهتر است آن را با دیگران به اشتراک نگذارید و به عنوان یکی از اثر های کمک کننده به رشد حرفه‌ای خود آن را نگهدارید.
به یاد داشته باشید که کپی کردن زمانی تبدیل به دزدی هنری می‌شود که بدون نام بردن از منبع الهام و صاحب اثر آن را با دیگران به اشتراک بگذاریم.
در نهایت می‌توان گفت که کپی کردن اگر به هدف یادگیری باشد و قصد تصاحب آن را نداشته باشیم ایرادی ندارد و باعث رشد مهارت های هنری و طراحی می‌شود. اگر قصد الهام گرفتن از قطعه‌ای را دارید اول مطمئن شوید که طرح شما به اندازه‌‌ای ایده و خلاقیت دارد که به عنوان قطعه‌ای جدید ثبت شود.
همه‌ی ما قدرت خلق قطعات جدید و الهام بخش بودن را داریم اگر با خودمان صادق باشیم و زمانی که از اثر دیگران کپی کردیم نام صاحب اصلی آن را بنویسیم.